www.fizjoterapiapo.fora.pl

wieskoz

8. Rozwój dzieci (prawidłowości i nieprawidłowości) i jeszcze odruchy w poszczególnych etapach rozwoju.

wieskoz

PEDIATRIA

Podstawowe pojęcia i definicje:

WZRASTANIE- jest to proces dotyczący głównie zmian rozmiarów ciała i poszczególnych narządów

ROZWÓJ- proces obejmujący różnicowanie się poszczególnych narządów i ich funkcji

POJĘCIE ROZWOJU:

rozwój fizyczny- somatyczny- charakteryzujący się zmianami cech morfotycznych
rozwój motoryczny- ruchowy- określa dynamikę zmian funkcjonalnych
rozwój psychiczny- wyrażony przez ocenę cech osobowości, rozwój intelektualny, uczucia, emocje, rozwój emocjonalny
rozwój społeczny- wskazujący na umiejętności współżycia w grupie

W pojęciu rozwoju fizycznego najczęściej wyróżnia się:

- wzrastanie – wzrost wymiarów, masy ciała

- różnicowanie- polega na morfotycznej specjalizacji narządowej i kształtowaniu typowych proporcji ciała

- dojrzewanie- doskonalenie funkcjonowania

CZYNNIKI ROZWOJU:

endogenne
- genetyczne

- patogenetyczne

2. egzogenne

- wpływy biogeograficzne

- wpływy społeczno- ekonomiczne

PODZIAŁ WIEKU DZIECIĘCEGO

okres noworodkowy
od porodu do osiągnięcia stabilności. Stan pozwalający na samodzielne przeżycie

okres wczesnego dzieciństwa
zwolnienie tempa rozwoju w 2- 12 roku życia

wypięty brzuch, pozorne płaskostopie, pobudliwość ruchowa, mowa

okres przedszkolny
przyrost wysokości 3-7 r. ż. wynosi 26-27 cm, przyrost masy ok. 10 kg

wydłużenie kończyn, dymorfizm płciowy, mineralizacja kości

okres szkolny
dojrzewanie płciowe

dziecko 7 letnie osiąga dojrzałość prostych czynności ruchowych

okres 3 lat później – umiejętność koncentracji i ekonomia ruchu

sylwetka: klatka piersiowa ulega spłaszczeniu, pogłębia się kifoza piersiowa.

Szybko wydłuża się stopa.

NOWORODEK

Donoszony : głowa ¼ długości ciała; twarz okrąglejsza

Hemoglobina 15-18g%

MASA CIAŁA NOWORODKA:

2500 – 4500 g – prawidłowa

> 4500 g – nadmierna

2500 – 1499 g – niska

1000 – 1499 g – bardzo niska

< 1000 g – ekstremalnie niska

AGA- prawidłowa masa ciała w stosunku do wieku

LGA- za mała masa ciała

HGA- za duża masa ciała

CZAS TRWANIA CIĄŻY:

7-36 – wcześniak

37-42 – noworodek donoszony

Powyżej 42 – noworodek przenoszony

POMIARY PRZECIĘTNE :

Masa ciała: 3400g (norma 2500 – 4500g)

Długość ciała: 50 cm (norma 45- 55cm)

Obwód głowy: 35 cm (norma 32,6 – 37,2 cm)

OKRES NIEMOWLĘCY:

Zmniejszenie liczby godzin snu na dobę

Zmniejszenie liczby posiłków

Poprawa czynności trawienia

Szybki przyrost masy ciała , ok. o 20%

Przyrost długości ciała ok. 50%

Zmiany proporcji ciała: szybki przyrost długości kończyn

Rozwój tkanki tłuszczowej

Rozwój czynności OUN: rozwój czynności statyczno – ruchowych

Rozwój mowy

ROZWÓJ

1 miesiąc

Układa się zgięciowo

Wykonuje ruchy kończynami, skręca na boki głowę

Krzyczy żywo i głośno

Spontanicznie zwraca głowę i gałki oczne w kierunku światła

Ujawnia pierwsze reakcje prostowania co pozwala mu unieść głowę ( w leżeniu na brzuchu i w pozycji pionowej)

Ma dobrze wykształcony odruch podparcia, kroczenia, „Moro”, chwytne, ssania, szukania, skrócenia tułowia (Galanta)

3 miesiąc

Skupia wzrok na osobach i przedmiotach

Wysunięte przedramiona przez 1 min utrzyma głowę prosto

W leżeniu na plecach możliwe jest odwiedzenie ud do kąta 70 stopni oraz wyprostowania stawów kolanowych, gdy staw biodrowy jest zgięty do kąta 90 stopni

Dobrze kontrolowane ustawienie głowy w pozycji pionowej i w leżeniu

6 miesiąc

Aktywność ruchowa w sposób zorganizowany

Bawi się swoimi rekami pod kontrolą wzroku, chwyta zabawki

Reaguje mimiką na intonację głosu matki

Dobre napięcie mięśni w osi głowa – tułów przy jednoczesnym spadku napięcia mięśni kończyn

Siadanie i stanie za pomocą oraz podpieranie się na nóżkach

9 miesiąc

Chwyta i przekłada z ręki do ręki drobne przedmioty, reaguje lękiem na obce osoby

Sprawne siadanie, pomaga sobie rękami,

Podciągnięte za rączki sprawnie przyjmuje pozycję stojącą

Dobrze stabilizuje swoje ciało w pozycji stojącej, a podciągnięte potrafi wysunąć nogę do przodu

Trzymane za tułów przy zbliżaniu do podłoża ustawia się jak skoczek spadochronowy (reakcja spadochronowa)

12 miesiąc

Bawi się w sposób zorganizowany

Wymawia ok. 3 prostych słów

Siada i wstaje samodzielnie

Chodzi samodzielnie lub podtrzymywane

18 miesięcy

Mówi ok. 9 słów

Pokazuje części ciała, przewraca kartki w książce

Chodzi samodzielnie, wspina się, wchodzi na niskie przedmioty

WIEK RACZKOWANIA

Noworodek

Obraca głowę z podłoża środkowego w bok

Kończyny w całkowitym ułożeniu zgieciowym

Odruchowe ruchy pełzające

Koniec 1 miesiąca

Utrzymuje głowę w górze przynajmniej przez 3 sek

Koniec 2 miesiąca

Utrzymuje głowę w górze przynajmniej przez 10 sek

Unosi głowę pod kątem 45 stopni

Koniec 3 miesiąca

Unosi głowę pod kątem 45- 90 stopni

Utrzymuje głowę w górze przez co najmniej 1 min

Podparcie na obu przedramionach

Biodra przeważnie miarowo wyprostowane

Koniec 4 miesiąca

Pewne podparcie przedramion

Koniec 5 miesiąca

Przerywa podparcie przedramion przez oderwanie ramion przy powtarzających się ruchach wyprostnych uniesionych nóg

Koniec 6 miesiąca

Podparcie na wyprostowanych ramionach i na w pół lub całkiem otwartych dłoniach

Koniec 7 miesiąca

Utrzymuje rękę nad podłożem przez przynajmniej 3 sek

Gotowość ramion „do skoku” ( do reakcji podporowej)

Koniec 8 miesiąca

Faza przejściowa między 7 a 9 miesiącem

Koniec 9 miesiąca

Pełza jak foka

Koniec 10 miesiąca

Kołysze się oparte na dłoniach, kolanach

Raczkuje w sposób nieskoordynowany

Z położenia na brzuchu podnosi się do siedzenia przez zgięcie bioder i obrót tułowia

Koniec 11 miesiąca

Raczkuje na rękach i kolanach z koordynacją skrzyżną

Koniec 12 miesiąca

Pełne raczkowanie

WIEK CHODZENIA

Noworodek

Prymitywna reakcja podparcia nóg

Wyprost w biodrach i kolanach przy próbie postawienia dziecka

Przy przenoszeniu ciężaru ciała- chód automatyczny

Koniec 1 miesiąca

Jak u noworodka

Koniec 2 miesiąca

Faza przejściowa stopniowy zanik reakcji podparcia i chodu automatycznego

Koniec 3 miesiąca

Dotyka podłoża zgiętymi nogami

Koniec 4 miesiąca

Przy dotykaniu podłoża naprzemiennie zginanie i prostowanie kończyn w kolanach i stawach skokowych

Koniec 5 miesiąca

Opiera się na czubkach palców

Koniec 6 miesiąca

Prostuje nogi w kolanach i lekko w biodrach przy czym przejmuje ciężar ciała przynajmniej przez 2 sek

Niekiedy stawia stopy na całej powierzchni

Koniec 7 miesiąca

Sprężynuje (tańczy) trzymane za tułów na twardym podłożu

Koniec 8 miesiąca

Faza przejściowa między 7 a 9 miesiącem

Koniec 9 miesiąca

Trzymane za ręce stoi przyjmując w pełni ciężar ciała przynajmniej przez pół minuty

Koniec 10 miesiąca

Samodzielnie stoi przytrzymując się

Koniec 11 miesiąca

samodzielnie podciąga się na meblach do pozycji stojącej

naprzemienne ruchy kroczące w miejscu i w bok

stawia kroki do przodu trzymane za ręce

Koniec 12 miesiąca

Chodzi wzdłuż mebli

Stawia kroki do przodu trzymane za jedną rękę

WIEK SIADANIA

Noworodek

Ułoży głowę na boku bez preferowania żadnej ze stron

Naprzemienne ruchy kończyn dolnych bez preferowania żadnej ze stron

Kilkakrotnie unosi głowę w pozycji siedzące z przodu i utrzymuje ją przez 1 sek

Koniec 1 miesiąca

W położeniu na plecach głowa w linii środkowej przynajmniej przez 10 sek

Koniec 2 miesiąca

W pozycji siedzącej trzyma głowę prosto przynajmniej przez 5 sek

Koniec 3 miesiąca

W pozycji siedzącej trzyma głowę prosto przynajmniej przez 30 sek

Przy podnoszeniu i kołysaniu poziomym głowa nie opada do tyłu

Koniec 4 miesiąca

Podczas próby trakcyjnej (powolne podciąganie do 45 stopni) uniesienie głowy i lekko zgiętych nóg

Koniec 5 miesiąca

Przy próbie trakcyjnej unosi głowę w przedłużeniu kręgosłupa

W pozycji siedzącej trzyma głowę prosto także podczas przechylania tułowia w bok

Koniec 6 miesiąca

Lekko ugina oba ramiona w próbie trakcyjnej.

Dobra kontrola głowy w pozycji siedzącej podczas przechylania tułowia we wszystkich kierunkach

Koniec 7 miesiąca

Z położenia na plecach aktywnie obraca się na brzuch

W ułożeniu na plecach bawi się swoimi nóżkami (koordynacja ręka- stopa)

Koniec 8 miesiąca

Z położenia na plecach sam podciąga się do góry na podanych mu palcach

Siedzi samo przynajmniej przez 5 sek z podparciem z przodu

Koniec 9 miesiąca

Siedzi swobodnie przynajmniej przez 1 min

Koniec 10 miesiąca

Z położenia na plecach siada samo podtrzymując się mebli

Siad prosty, siedzi swobodnie z prostymi plecami i luźnie wyprostowanymi nogami

Koniec 11 i 12 miesiąca

Pełna równowaga w siadzie prostym

WIEK CHWYTANIA

Noworodek

Dłonie przeważnie zamknięte

Wyraźny odruch chwytny ręki

Koniec 1 i 2 miesiąca

Faza przejściowa: dłonie coraz częściej lekko otwarte

Koniec 3 miesiąca

Wiedzie na wpół otwartą rękę w kierunku trzymanego przed nim czerwonego przedmiotu

Koniec 4 miesiąca

Dłonie przeważnie na wprost otwarte

Bawi się swoimi rączkami

Wkłada zabawkę do ust ( koordynacja ręka- usta)

Koniec 5 miesiąca

Prowadzi rękę do zabawki i dotyka ją

Koniec 6 miesiąca

Celnie chwyta przydatną zabawkę

Chwyt dłoniowy

Przekłada zabawkę z jednej do drugiej ręki

Koniec 7 i 8 miesiąca

Chwyta obiema rękami po jednej kostce i trzyma ją swobodnie przez krótki czas

Bierze krążek palcami i wyprostowanym kciukiem nie dotykając wnętrza dłoni

Koniec 9 miesiąca

Celowo upuszcza przedmiot

Koniec 10 miesiąca

Chwyt pesetowy

Chwyta mały przedmiot wyprostowanym palcem wskazującym i przeciwstawnym kciukiem

Uderza kilkakrotnie dwiema kostkami o siebie

Koniec 11 i 12 miesiąca

Chwyt szczypcowy, chwyta mały przedmiot opuszką zgiętego palca wskazującego i przeciwstawnego kciuka

WIEK MÓWIENIA

Noworodek

Krzyk przy odczuciach niezadowolenia

Energiczne ssanie

Koniec 1 miesiąca

Samogłoski między a i e, często połączone z h (e,a, ehe, He)

Koniec 2 miesiąca

Głoski gardłowe e-che, ek-che, e-rrhe

Koniec 3 miesiąca

Pierwsze łańcuchy sylabowe połączeń rrr

Koniec 4 miesiąca

Głoski szczelinowe ( podobne do w)

Wargowe głoski eksplozywne ( m, b)

Okrzyki radości

Koniec 5 miesiąca

Rytmiczne ciągi sylabowe

Koniec 6 i 7 miesiąca

Gaworzenie

Szeregowanie rozmaitych wyraźnych sylab ze zmianą siły dźwięku i wysokości tonu

Koniec 8 miesiąca

Szeptanie

Koniec 9 miesiąca

Wyraźne podwajanie sylab

Koniec 10 miesiąca

Dialog: dźwiękowo prawidłowe naśladowanie znanych sylab

Koniec 11 i 12 miesiąca

Pierwsza sensowna sylaba

WIEK ROZWOJU SPOŁECZNEGO

Koniec 1 miesiąca

Na widok twarzy nieruchomieje na moment

Koniec 2 miesiąca

Zatrzymuje wzrok na poruszającej się twarzy i śledzi ją

Koniec 3 miesiąca

„uśmiech społeczny”

Koniec 4 i 5 miesiąca

Śmieje się głośno gdy się je zaczepia

Koniec 6 miesiąca

Inaczej zachowuje się w stosunku do osób znanych i nieznanych

Koniec 7 miesiąca

Uważnie obserwuje czynności osób bliskich

Koniec 8 miesiąca

Reaguje radośnie na zabawę w chowanego za meblami

Koniec 9 i 10 miesiąca

Wyraźnie rozpoznaje obce osoby

Koniec 11 i 12 miesiąca

Podaje osobie bliskiej przedmiot jeśli zachęca się je gestami lub słowami

WIEK PERCEPCJI

Noworodek

Reaguje niechęcią na ostre działanie światła i mocne odgłosy

Koniec 1 miesiąca

Śledzi wzrokiem czerwoną grzechotkę w obie strony do 450

Koniec 2 i 3 miesiąca

Śledzi wzrokiem czerwoną grzechotkę od jednego do drugiego kąta oka

Reaguje na dźwięk dzwonka przez zatrzymywanie spojrzenia lub ruchów

Koniec 4 miesiąca

Ogląda zabawkę w swojej ręce

Koniec 5 miesiąca

Szuka szeleszczącego papieru przez zwrócenie głowy

rzeznik

Nieprawidłowości wzorca odpowiedzi odruchowej u badanego niemowlęcia poszukujemy obserwując zachowania głowy, tułowia i kończyn:

• w obrębie organu osiowego (głowa-tułów) dotyczą one:
- wzmożonego lub obniżonego napięcia, kiedy to miednica lub głowa odginane są do typu
albo wiszą wiotko,
- asymetrii, a więc skracania stale jednej strony tułowia albo przyginania głowy stale do jednego barku;

• w kończynach górnych spodziewać się możemy:
- zgięcia kończyn górnych we wszystkich stawach, z cofniętym łokciem (retrakcja ramienia) i przesuniętym do przodu barkiem (protrakcja barku) oraz z zamkniętą piąstką,
- przy znacznym nasileniu nieprawidłowości ustawienia kończyny w wyproście, przywiedzeniu i rotacji wewnętrznej ramienia z zaciśniętą piąstką na przywiedzionym kciuku,
- w najlżejszych przypadkach przy prawidłowym globalnym ruchu kończyny widzimy jedynie niepełne otwarcie ręki;

* w obrębie kończyn dolnych obserwujemy:
- wyprost kończyny, często ze zgięciem podeszwowym stopy, szpotawieniem stopy lub przywodzeniem przodostopia,
- w trudniejszych przypadkach rotację wewnętrzną i przywiedzenie uda z wyprostem nogi w stawie kolanowym, zgięciem podeszwowym stopy i tendencją do krzyżowania nóg.

Wg Wojty